impel
PODZESPOŁY
ELEKTRONICZNE
Sklep internetowy Impel - listwy podświetlenia do telewizorów LED / LED BAR, układy scalone, tranzystory, lasery do cd,dvd,mini disc, podzespoły do sprzętu pioneer , denon , numark , panasonic dla DJ
Przechowalnia
[2025-04-27]

Jak odczytać kod barwny rezystorów? Przewodnik dla początkujących i zaawansowanych

Rezystory są jednym z podstawowych elementów każdego układu elektronicznego. Jednak ze względu na ich niewielkie rozmiary, podanie wartości oporu wprost na obudowie byłoby niepraktyczne. Właśnie dlatego stosuje się specjalny kod barwny. W tym artykule wyjaśnię, czym jest kod barwny rezystorów, jak go odczytać oraz jakie pułapki mogą czyhać na mniej doświadczonych elektroników.

Czym jest kod barwny rezystora?

Kod barwny to system oznaczania wartości rezystancji (i czasami tolerancji oraz innych parametrów) za pomocą kolorowych pasków naniesionych na obudowę rezystora. Standardowo spotyka się rezystory z:

  • 4 paskami,

  • 5 paskami,

  • czasami 6 paskami (gdy oznaczona jest również współczynnik temperaturowy).

Każdy kolor odpowiada określonej cyfrze lub parametrowi.

Standardowe kolory i ich znaczenie

Oto tabelka przedstawiająca znaczenie poszczególnych kolorów:

KolorCyfraMnożnikTolerancja
Czarny 0 x1 -
Brązowy 1 x10 ±1%
Czerwony 2 x100 ±2%
Pomarańczowy 3 x1 000 -
Żołty 4 x10 000 -
Zielony 5 x100 000 ±0.5%
Niebieski 6 x1 000 000 ±0.25%
Fioletowy 7 x10 000 000 ±0.1%
Szary 8 x100 000 000 ±0.05%
Biały 9 x1 000 000 000 -
Złoty - x0.1 ±5%
Srebrny - x0.01 ±10%

Jak odczytać kod barwny rezystora 4-paskowego?

W rezystorach 4-paskowych:

  • Pierwszy pasek to pierwsza cyfra.

  • Drugi pasek to druga cyfra.

  • Trzeci pasek to mnożnik (potęga dziesięciu).

  • Czwarty pasek to tolerancja (dokładność wykonania).

Przykład:

Paski: czerwony - fioletowy - żołty - złoty

  1. Czerwony (2)

  2. Fioletowy (7)

  3. Żołty (x10 000)

  4. Złoty (±5%)

Czyli wartość to: 27 x 10 000 = 270 000 Ω = 270 kΩ ± 5%.

Jak odczytać kod barwny rezystora 5-paskowego?

W rezystorach 5-paskowych:

  • Pierwszy pasek to pierwsza cyfra.

  • Drugi pasek to druga cyfra.

  • Trzeci pasek to trzecia cyfra.

  • Czwarty pasek to mnożnik.

  • Piaty pasek to tolerancja.

Przykład:

Paski: brązowy - czarny - czarny - czerwony - brązowy

  1. Brązowy (1)

  2. Czarny (0)

  3. Czarny (0)

  4. Czerwony (x100)

  5. Brązowy (±1%)

Czyli wartość to: 100 x 100 = 10 000 Ω = 10 kΩ ± 1%.

Rezystory 6-paskowe

Szósty pasek oznacza współczynnik temperaturowy (TCR - Temperature Coefficient of Resistance), wyrażany w ppm/°C. Jest to informacja ważna przy precyzyjnych układach, gdzie zmiana temperatury może wpłynąć na działanie układu.

Przykładowe kolory dla TCR:

Kolor TCR (ppm/°C)
Brązowy 100
Czerwony 50
Pomarańczowy 15
Żołty 25

Typowe pułapki przy odczytywaniu kodu barwnego

  1. Kierunek odczytu: Czasem trudno ustalić, od której strony zacząć. Najczęściej pasek tolerancji (złoty lub srebrny) jest bardziej oddalony od reszty.

  2. Wyblakłe kolory: Na starych rezystorach kolory mogą być trudne do odczytania. Wtedy najlepiej użyć multimetru.

  3. Podobne odcienie: Pomarańczowy i czerwony, niebieski i fioletowy mogą być łatwe do pomylenia.

  4. Nieczytelne rezystory: W niektórych przypadkach stosuje się nadruk liczbowy zamiast kodu barwnego.

Przydatne narzędzia

  • Tabele kolorów - warto mieć wydrukowaną tabelę kodu barwnego.

  • Aplikacje mobilne - istnieje wiele aplikacji pozwalających zeskanować kod barwny i odczytać wartość rezystora.

  • Multimetr - najpewniejsze narzędzie do pomiaru rezystancji.

Podsumowanie

Odczytywanie kodu barwnego rezystora może wydawać się skomplikowane na początku, ale z czasem staje się intuicyjne. Wystarczy poznać podstawowe kolory, nauczyć się sposobu ich interpretacji i zawsze zachowywać ostrożność przy ustalaniu kierunku odczytu.

Zachęcam do ćwiczeń na różnych rezystorach i korzystania z narzędzi pomocniczych. Elektronika staje się o wiele przyjemniejsza, gdy podstawy takie jak kod barwny rezystorów są opanowane do perfekcji!

 

WSTECZ